RADOVI FILOZOFSKOG FAKULTETA

(HISTORIJA, HISTORIJA UMJETNOSTI, ARHEOLOGIJA)

KNJIGA 9 (2022)

Centar za historijska istraživanja predstavlja okončanje projekta pripreme i objavljivanja časopisa Radovi Filozofskog fakulteta (Historija, Historija umjetnosti, Arheologija), knjigu 9 za 2022. godinu. Rezultat je to zajedničkih napora koju predvodi Redakcija časopisa, odnosno, nastavnici i saradnici Odsjeka za historiju Filozofskog fakulteta. U broju 9 za 2022. godinu Adnan Busuladžić svojim tekstom o neobjavljenom arheološkom materijalu sa lokaliteta brda Stražbenica u naselju Bukovača kod Bosanskog Petrovca ne samo da detaljno opisuje pronađene kovanice novca, keramiku, konjske potkove, strelice, fibule i drugi arheološki materijal, nego daje širu kontekstualizaciju njihova nastanka, svojevrsnog kretanja i značenje koje jedan takav, i dalje nedovoljno arheološki istražen lokalitet pruža za bolje sagledavanje zapadnobosanskog područja u kontekstu regionalnih mreža ljudi i materijalne kulture u širem vremenskom intervalu od prahistorije do kasne antike i ranog srednjeg vijeka. Kasni srednji vijek, pak, odnosno i početak ranog novog vijeka u ovom je broju zahvaćen prezentacijom istraživanja Esada Kurtovića u radu kojim kroz tri generacije prati pojavu i djelovanje  trebinjskih Kapičića - „ljudi Ostoje Poznanovića“, gdje prvo identificira aktere „istoga prezimena“ u pljačkaškim aktivnostima dubrovačkog zaleđa, uglavnom na putevima koji povezuju Dubrovnik sa zaleđem, a potom u narednim generacijama, u 16. vijeku, prati njihovo učešće u kreditnoj trgovini i prijevozu robe od Dubrovnika do Novog Pazara, Kruševca, Niša i Sofije. U navedenoj slagalici, najdetaljnije identificira i prezentira porodičnu lozu Dobrila Kapičića. U trećem radu Bahar Arslan, uposlenica Odsjeka za historiju Dokuz Eylül univerziteta iz Izmira, Republika Turska, koja je akademsku 2021/2022. provela kao gostujući istraživač na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu, na osnovu historiografske, politološke i publicističke literature, prati transformaciju ideja među nosiocima promjena u kasnom periodu Osmanskog Carstva, odnosno, u širem vremenskom rasponu od Tanzimata do proglašenja Republike Turske 1923. godine. Fokus rada je usmjeren ka „Drugoj ustavnoj revoluciji“ 1908. godine, ali je razvoj pojedinih ideja koje su dominirale unutarosmanskim društveno-političkim diskursom posmatran u znatno širem vremenskom rasponu. Ovakav rad i zaključci koje iznosi Bahar Arslan potrebno je posebno situirati unutar bosanskohercegovačkih historiografskih diskusija o „odnosu“ Osmanskog Carstva prema Bosni i Hercegovini poslije 1878. godine, naročito tokom jedne od kriza pred Prvi svjetski rat, odnosno, tokom 1908. godine. Uz tradicionalnu rubriku Prikaza i osvrta, gdje riječ uglavnom dajemo našim mladim kolegicama i kolegama, ovaj broj zaključujemo slovom o Desanki Kovačević Kojić, dugogodišnjoj profesorici Odsjeka za historiju, koja je preminula 2022. godine. Časopis će biti dostupan kao štampano i online izdanje. Objavljivanje časopisa podržala je Fondacija za izdavaštvo (Sarajevo).